Trước khi chúng ta bước vào thời kỳ bùng nổ của Internet, chỉ có rất ít người có khả năng và có nguồn lực kinh tế để bắt đầu một công việc kinh doanh nào đó. Đối với các công việc kinh doanh truyền thống, khoản tiền vốn là một phần rất quan trọng và thiết yếu hàng đầu. Nếu bạn không có nhiều vốn, bạn phải huy động nguồn tiền đầu tư bên ngoài hoặc vay mượn từ ngân hàng. Tuy nhiên, trong thời đại hiện nay, nguồn vốn không phải là điều kiện thiết yếu để khởi đầu một mô hình kinh doanh nữa khi nhu cầu về thương mại điện tử và kinh doanh trực tuyến đã bùng nổ. Từ những năm 2010, thương mại điện tử đã thực sự phát triển và phổ biến trên toàn thế giới. Nhất là đại dịch COVID đã ảnh hưởng đến lối sống và phong cách mua sắm của phần lớn dân số trên thế giới. Hiện nay, bất kỳ ai cũng có thể bắt đầu và mở rộng quy mô kinh doanh trực tuyến, bất kể bạn dùng nền tảng kinh doanh gì hay bạn có kinh nghiệm quản lý kinh doanh trước đó hay không. Thế nhưng để thành công, bạn cũng cần tìm hiểu những bước bài bản trước khi bắt đầu xây dựng công việc kinh doanh của riêng mình. Hôm nay, chúng ta hãy cùng tìm hiểu những lợi thế của kinh doanh online và những bước căn bản để thiết lập một mô hình kinh doanh số nhé.
1. Tại sao bạn lại nên bắt đầu một công việc kinh doanh online?
Bạn không tốn nhiều tiền để bắt đầu
Nhiều người muốn bắt đầu kinh doanh nhưng lại bị cản trở bởi khoản đầu tư cần thiết để khởi nghiệp. Bạn sẽ phải trả tiền thuê nhà, mua hàng, trữ kho và ngân sách trả lương cho nhân viên. Nếu công việc kinh doanh thất bại, bạn có thể mất trắng số vốn mà bạn đã bỏ ra. Thế nhưng, để khởi đầu một công việc kinh doanh online, bạn chỉ cần có một chiếc laptop, mua một tên miền và thuê một người xây dựng website là xong. Thậm chí, chúng ta có thể bắt đầu công việc kinh doanh của mình ngay trên các trang mạng xã hội vốn hoàn toàn miễn phí. Nói cách khác, việc thành lập một doanh nghiệp trực tuyến với khoảng 2-3 triệu làm vốn ban đầu là khả thi và bạn không cần phải mạo hiểm số tiền tiết kiệm cả đời của mình để trở thành một người kinh doanh trực tuyến thành công.
Có tiềm năng tăng trưởng lớn
Khi bạn bắt đầu một doanh nghiệp truyền thống, bạn sẽ phải đối mặt với nhiều giới hạn từ phí thuê mặt bằng đến nhu cầu của thị trường. Thế nhưng khi bạn vận hành một doanh nghiệp trực tuyến, bạn sẽ không vấp phải bất kể giới hạn nào về địa lý cả. Bạn có thể bán hàng cho bất kỳ ai kể cả họ sống ở một đất nước hay châu lục khác. Hơn nữa, lượng khách hàng của bạn chắc chắn sẽ tăng thêm hằng năm vì càng ngày, mọi người càng thấy thoải mái với việc mua sắm online hơn. Xu hướng mua sắm online chắc chắn sẽ tiếp tục phát triển mạnh trong nhiều năm nữa. Tính đến năm 2025, thương mại số sẽ đóng góp 25% vào tổng tỷ lệ bán lẻ toàn cầu. Đến lúc đó, số lượng người sử dụng Internet trên toàn thế giới cũng lên đến khoảng 5.6 tỷ người. Càng nhiều người sử dụng Internet cũng có nghĩa là bạn có nhiều cơ hội kinh doanh hơn mà không có bất kỳ rào cản địa lý nào.
Hoạt động kinh doanh xuyên ngày đêm
Một lợi ích nữa của việc kinh doanh trực tuyến đấy là bạn có thể “mở cửa” cửa hàng của mình 24/7, kể cả trong thời gian bị giãn cách xã hội do dịch bệnh như thời gian vừa qua. Không điều gì có thể làm gián đoạn công việc kinh doanh của bạn cả. Chính vì bạn không cần phải trực ở một “cửa hàng hữu hình”, bạn hoàn toàn có thể có doanh thu từ việc kinh doanh mà không cần phải quản lý quá nhiều hoạt động trong một ngày.
2. Các bước đầu tiên khi kinh doanh online
Xác định ý tưởng kinh doanh của bạn
Khi xác định loại hình kinh doanh, bạn cần phải xác định rõ nhóm thị trường mà bạn hướng vào và nhóm đối tượng khách hàng cơ bản. Các đối tượng khách hàng có sở thích, hứng thú cụ thể nào đó sẽ dễ dàng tiếp cận và trở thành nhóm khách hàng mà bạn muốn hướng tới. Ngoài ra, để xác định được đúng đối tượng khách hàng và loại hình sản phẩm hoặc dịch vụ, bạn cần phải xác định được những điều sau: nhóm khách hàng đó có một vấn đề gì đó chưa được giải quyết, họ sẵn sàng chi trả một khoản tiền để giải quyết vấn đề đó, và họ có một nguồn thu nhập ổn định để chi trả định kỳ.
Nghiên cứu sản phẩm
Sau khi xác định được ý tưởng cụ thể về mô hình kinh doanh, bạn cũng cần phải nghiên cứu chuyên sâu về sản phẩm mà mình định bán nữa. Có ba loại hình sản phẩm mà bạn nên chia nhỏ để tìm hiểu. Đầu tiên là nhóm các sản phẩm hữu hình. Đúng như tên gọi, hàng hóa hữu hình là những đối tượng sản phẩm phải được trải qua quá trình sản xuất, đóng gói, lưu trữ trong kho và vận chuyển đến tay khách hàng. Bán sản phẩm hữu hình có thể sinh lợi, nhưng tỷ suất lợi nhuận có thể thấp nếu bạn không quản lý tốt chi phí hoạt động của mình. Tiếp theo, các bạn có thể bán các sản phẩm kỹ thuật số. Danh mục loại hình sản phẩm này bao gồm mọi thứ mà khách hàng có thể tải xuống laptop hoặc các thiết bị của họ, chẳng hạn như ứng dụng phần mềm, sách điện tử, podcast, khóa học trực tuyến,... Các sản phẩm kỹ thuật số có tỷ suất lợi nhuận cao hơn so với hàng hóa hữu hình. Tuy nhiên, việc định giá chúng có thể phức tạp hơn vì chúng thường được coi là có giá trị thấp hơn các sản phẩm vật chất. Bên cạnh đó, đối với những người tiêu dùng chưa đề cao giá trị bản quyền, những sản phẩm kỹ thuật số đôi khi rất dễ bị lấy cắp và mất đi giá trị thực chất. Nhóm thứ ba là nhóm dịch vụ. Hầu hết mọi dịch vụ có sẵn từ xa đều có thể được bán trực tuyến. Ví dụ như dịch vụ thiết kế, dịch thuật hay sáng tác nhạc. Bán dịch vụ là một trong những cách nhanh nhất để bắt đầu kinh doanh trực tuyến và kiếm lợi nhuận. Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhớ đó là mô hình kinh doanh dịch vụ đồng nghĩa với việc bạn đang bán thời gian của mình. Điều này có nghĩa là tiềm năng kiếm tiền của bạn bị hạn chế vì bạn chỉ có một khoảng thời gian hữu hạn mỗi ngày.
Nghiên cứu thị trường
Nghiên cứu thị trường là một bước thiết yếu trước khi bắt đầu một doanh nghiệp online. Nó giúp xác định chiều sâu của một doanh nghiệp, tính cạnh tranh và lợi nhuận tiềm năng. Đương nhiên, bạn không bao giờ muốn đưa ra những sản phẩm hay mức giá bán mà không ai muốn mua hoặc hào hứng với nó. Việc nghiên cứu thị trường sẽ giúp bạn hiểu được khách hàng của bạn muốn gì, cần gì và thiếu gì. Khi nghiên cứu thị trường, bạn nên tập trung vào những vấn đề sau. Trước hết, tra cứu các biến thể của từ khóa sản phẩm/ dịch vụ của bạn và phân tích các trang kết quả của công cụ tìm kiếm. Loại nội dung nào hiện đang xếp hạng trên trang đầu tiên và có nhiều người quan tâm nhất? Doanh nghiệp nào đang trả tiền để quảng cáo? Làm như vậy sẽ giúp bạn đánh giá trước sự cạnh tranh của mình và thu thập thông tin cho chiến lược tiếp thị kỹ thuật số và SEO sơ bộ dựa trên nội dung mà đối tượng mục tiêu của bạn ưa thích. Bên cạnh đó, bạn cần phải nghiên cứu qua về các đối thủ cạnh tranh của mình nữa. Có những đối thủ nào lớn đang hoạt động trong cùng mảng ngành nghề mà bạn định làm? Doanh thu của đối thủ ấy là bao nhiêu? Họ có những điểm mạnh và điểm yếu gì? Bằng việc có cái nhìn sâu sắc đối với những người chơi khác trên thị trường, bạn có thể tìm ra điều gì có thể mang lại cho bạn lợi thế cạnh tranh so với họ.
Xác định nhóm khách hàng mà bạn hướng tới
Bằng cách hiểu đối tượng mục tiêu của bạn là ai và họ mong muốn điều gì, bạn có thể bắt đầu quá trình thu hút khách hàng và mở rộng quy mô kinh doanh của mình. Khi được kết hợp, những thông tin chi tiết này giúp phát triển sự thấu hiểu về nhu cầu, sở thích và yếu tố kích thích mua sắm của người mua lý tưởng của bạn. Bạn nên cân nhắc tìm hiểu kỹ những thông tin sau về khách hàng mục tiêu của mình. Dữ liệu nhân khẩu học và kinh tế xã hội cơ bản bao gồm các đặc điểm như: tuổi tác, giới tính, dân tộc, thu nhập, chức vụ nghề nghiệp. Bên cạnh đó, bạn cũng nên quan tâm đến dữ liệu tâm lý bao gồm các đặc điểm tâm lý khác nhau như: giá trị cuộc sống, niềm tin, sở thích, ý kiến cá nhân.
Tìm kiếm nguồn hàng để kinh doanh online
Nếu nguồn hàng của bạn chỉ dừng lại ở mức độ bình thường thì bạn sẽ rất khó để cạnh tranh và thành công khi kinh doanh online. Vì vậy, bạn nên cân nhắc tìm kiếm nguồn hàng từ những kênh dưới đây. Mỗi loại hình đều có ưu điểm và nhược điểm riêng để phù hợp với bạn. Cách đầu tiên, bạn có thể tự làm ra sản phẩm của mình. Phương án này tương đối dễ dàng và phù hợp nếu bạn định bán các sản phẩm kỹ thuật số. Mặt khác, việc sản xuất các sản phẩm hữu hình còn liên quan đến công việc thiết kế, cấu trúc sản phẩm, lựa chọn vật liệu. Nếu bạn sản xuất một số lượng nhỏ thì chi phí tài chính cũng cao hơn. Tuy nhiên, việc tự sản xuất sẽ luôn mang lại cho bạn lợi thế so với đối thủ về chất lượng, chủng loại sản phẩm và khả năng xây dựng thương hiệu. Đã bao giờ bạn nghe thấy cụm từ “dropshipping”? Nếu bạn đang có kế hoạch kinh doanh online, chắc chắn bạn đã tìm hiểu qua về dropshipping. Ví dụ, bạn đang sống ở Việt Nam. Trong khi đó, nhà máy sản xuất mà bạn đặt hàng ở Trung Quốc và khách hàng thì ở Mỹ. Nếu như bình thường, sau khi sản xuất, hàng hóa phải được chuyển về Việt Nam để bạn tự chuyển cho khách hàng. Như vậy thì phí vận chuyển rất tốn kém. Vậy nên, hình thức dropshipping cho phép hàng hóa được vận chuyển trực tiếp từ xưởng sản xuất đến địa chỉ mà khách hàng cung cấp. Điều này càng gia tăng mở rộng địa bàn kinh doanh của bạn mà vẫn tiết kiệm chi phí cho việc vận chuyển.
Xác định thương hiệu và hình ảnh
Thương hiệu được xem là linh hồn của cả một doanh nghiệp. Chắc hẳn bạn sẽ muốn mọi thứ từ tên doanh nghiệp đến thiết kế trang web đếu thống nhất và truyền tải đến khách hàng một hình ảnh và sự nhận diện nhất quán và có kết nối về doanh nghiệp của bạn. Bạn cũng sẽ muốn áp dụng tất cả những hình ảnh đó cho những hình ảnh trên mạng xã hội, email quảng cáo gửi cho khách hay bao bì đóng gói sản phẩm. Nếu bạn đang làm đến phần thiết kế bộ nhận diện thương hiệu, bạn nên lưu ý một số điểm sau: logo, bảng màu, landing pages, bố cục trang, font chữ, đồ họa và hình ảnh. Tất cả những yếu tố trên sẽ tạo ra một bộ nhận diện thương hiệu hiệu quả nếu có được sự kết hợp hài hòa và đánh vào tâm lý, thị hiếu của khách hàng.
Tìm hiểu về luật kinh doanh
Các bạn làm kinh doanh online nhỏ thường cho rằng luật kinh doanh không được áp dụng cho mô hình kinh doanh của mình nhưng các bạn đã nhầm rồi đấy. Mô hình kinh doanh của bạn dù lớn hay nhỏ, dù online hay truyền thống đều phải tuân theo luật kinh doanh. Tuy một mô hình kinh doanh online cần ít giấy phép hoạt động hơn các loại hình kinh doanh truyền thống, bạn vẫn cần chú ý đến một số điểm dưới đây:
- Bạn cần phải có những giấy tờ xác nhận nào để bắt đầu hoạt động?
- Mô hình doanh nghiệp nào hợp với bạn nhất - công ty một thành viên hay là công ty trách nhiệm hữu hạn?
- Bạn có cần bất kỳ giấy phép gì không?
- Bạn có cần phải thực hiện bài kiểm tra nào không?
- Bạn có cần giấy phép thuế để bán hàng không?
- Có bất kỳ quy định cụ thể nào mà chỉ áp dụng cho các doanh nghiệp trực tuyến không?
- Các luật liên quan đến việc hợp tác với đối tác và tuyển dụng nhân viên là gì?
Mỗi quốc gia hay địa phương đều có những điều luật khác nhau. Hãy chắc rằng bạn đã nắm rõ những quy định đó trước khi bắt đầu hoạt động của doanh nghiệp.
Ra mắt cửa hàng trực tuyến
Đi qua rất nhiều bước nghiên cứu, tìm hiểu, định hướng và chuẩn bị, giờ đã đến lúc các bạn “mở cửa” gian hàng online của mình rồi. Nhưng bạn vẫn cần phải chuẩn bị một số thứ nữa đấy chứ chưa xong đâu. Trước hết, bạn cần phải xác định nền tảng kinh doanh online mà bạn thấy phù hợp. Một nền tảng thương mại điện tử là xương sống cho việc kinh doanh của bạn. Bạn cần tìm hiểu hết những tính năng có trên nền tảng đó. Một số nền tảng thương mại điện tử lớn ở Việt Nam hiện nay có thể kể đến Shopee, Tiki, Lazada. Bạn cũng có thể tìm hiểu một số sàn thương mại điện tử với quy mô toàn cầu như BigCommerce, Amazon, Ebay. Đương nhiên, bạn cũng cần cân nhắc phí dịch vụ trên những nền tảng đó sao cho phù hợp với công việc kinh doanh của bạn.
Khi bạn đã chọn được nền tảng và thiết lập xong gian hàng online, hãy thêm sản phẩm vào danh mục hàng hóa tương ứng. Khi này, bạn hãy chú ý đến hình ảnh và miêu tả món hàng đó. Hãy cung cấp hình ảnh có độ phân giải cao và từ các góc độ khác nhau của sản phẩm. Bạn có thể kiểm tra lại hướng dẫn chụp ảnh trên sàn thương mại điện tử để có được những hình ảnh hợp lệ. Một tip để viết miêu tả sản phẩm ấn tượng đấy là đừng chỉ liệt kê những tính năng của sản phẩm mà hãy làm nổi bật những lợi ích mà khách hàng nhận được từ sản phẩm của bạn. Hình ảnh và mô tả sản phẩm có tác động rất lớn đến khả năng bán hàng của bạn. Vì vậy, bạn hãy dành thời gian đầu tư cho nó thật tốt.
Tiếp theo, đến với phần vận chuyển hàng hóa. Giao hàng nhanh và miễn phí là điều kiện số một ảnh hưởng đến quyết định mua hàng trực tuyến của khách hàng và có thể ảnh hưởng đáng kể đến doanh số của bạn. Hãy đảm bảo rằng tất cả các sản phẩm sẽ đến với khách hàng của bạn mà không có bất kỳ sự chậm trễ nào. Bạn nên có một số phương án vận chuyển để khách hàng có thể lựa chọn.
Cuối cùng, khi cửa hàng online của bạn đã đi vào hoạt động, bạn hãy kiểm tra lại thật kỹ những chi tiết cuối cùng này để việc khởi động kinh doanh một cách trơn tru nhất. Hãy kiểm tra xem gian hàng của bạn hiển thị trên tất cả các thiết bị từ laptop, máy tính bảng đến điện thoại có bắt mắt và thu hút hay không. Trang web của bạn có chạy tốt trên tất cả các giao diện web chứ, ví dụ như Chrome, Firefox, Safari hay kể cả Microsoft Edge nữa. Hãy đảm bảo rằng tất cả các nút chức năng đều hoạt động và dẫn tới đúng yêu cầu của nó.
Lời kết
Việc bắt đầu một công việc kinh doanh online không có gì là quá khó khăn phải không nào? Để quá trình này dễ dàng hơn, bạn hãy thực hiện từng bước một. Bạn nên tuân theo các bước từ nghiên cứu khách hàng, nghiên cứu thị trường, phát triển ý tưởng cho tới giới thiệu một trang web bán hàng. Các bước này có thể hơi cầu kỳ nhưng cũng không quá phức tạp. Bạn nên bám sát theo vì đó đều là những khâu cần thiết và sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới sự phát triển xa hơn trong công việc kinh doanh. Kinh doanh online là một cơ hội tốt. Nếu bạn nắm bắt được cơ hội sớm ngay hôm nay thì tương lai, bạn sẽ dễ dàng hòa nhập vào một thế giới mua sắm và buôn bán số đang trên đà phát triển này. Chúc các bạn thành công trên hành trình xây dựng sự nghiệp kinh doanh online của mình!